Pierwsza pomoc – kolejność działań i podstawowe zasady

Jak udzielić pierwszej pomocy krok po kroku?

Umiejętność udzielania pierwszej pomocy jest kluczowa – może uratować życie i zdrowie poszkodowanego. Poniżej przedstawiamy kolejność udzielania pierwszej pomocy, opartą na Poradniku bezpieczeństwa przygotowanym przez Rząd RP oraz ogólnodostępnych wytycznych ratowniczych.

Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy

• Zadbaj o własne bezpieczeństwo – nie zbliżaj się do miejsca zdarzenia, jeśli grozi Ci niebezpieczeństwo (np. pożar, ruch uliczny, prąd).
• Sprawdź bezpieczeństwo poszkodowanego – nie przemieszczaj go, jeśli nie jest to konieczne.
• Oceń stan świadomości – potrząśnij delikatnie za ramię i zapytaj: „Słyszysz mnie?”.
• Wezwij pomoc – zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub poproś konkretną osobę z otoczenia, by to zrobiła.

Algorytm pierwszej pomocy – krok po kroku

1. Jeśli poszkodowany reaguje

Utrzymuj kontakt słowny, sprawdzaj jego stan. Ustal, co się stało i monitoruj sytuację do czasu przyjazdu służb.

2. Jeśli nie ma kontaktu z poszkodowanym

Poproś kogoś o przyniesienie defibrylatora AED. Sprawdź, czy oddycha: obserwuj ruchy klatki piersiowej i nasłuchuj oddechu. Jeśli oddycha – ułóż go w pozycji bocznej ustalonej i kontroluj jego oddech.

3. Jeśli poszkodowany nie oddycha

Zobacz też: Mapa schronów w Polsce. Jak je znaleźć? Sprawdź mapę

Połóż go na plecach, na twardym podłożu. Udrożnij drogi oddechowe (odchyl głowę, unieś brodę). Sprawdź oddech przez 10 sekund. Jeśli brak oddechu – rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO):

• 30 uciśnięć klatki piersiowej (5–6 cm głębokości, tempo ok. 100–120/min),
• 2 wdechy ratownicze (jeśli się na nie decydujesz),

kontynuuj uciski bez przerw, jeśli rezygnujesz z oddechów.

Gdy dostępny jest AED – użyj go, kierując się instrukcjami urządzenia.

Schemat pierwszej pomocy przy krwotoku

• Załóż opatrunek uciskowy (bandaż, chusta, materiał).
• Jeśli krwawienie nie ustaje – użyj opaski uciskowej powyżej rany (na udzie lub ramieniu) i zapisz godzinę jej założenia.
• W razie braku środków uciskaj ranę dłonią lub materiałem.
• Unieś nogi poszkodowanego na ok. 30 cm, by zapobiec wstrząsowi.
• Okryj poszkodowanego i monitoruj jego stan.

Zobacz też: Co przygotować na blackout? Praktyczny poradnik krok po kroku

Kolejność udzielania pierwszej pomocy

• Zabezpiecz miejsce zdarzenia.
• Sprawdź świadomość poszkodowanego.
• Wezwij pomoc (112).
• Oceń oddech i krążenie.
• RKO i użycie AED – gdy brak oddechu.
• Pozycja boczna ustalona – gdy oddycha.
• Zatamowanie krwotoków.
• Stała obserwacja poszkodowanego do czasu przyjazdu służb.