Sękacz to tradycyjne ciasto wypiekane na rożnie, przypominające kształtem drzewo z wystającymi gałęziami. Charakteryzuje się warstwową strukturą – każda warstwa pieczona jest osobno, co nadaje mu nie tylko oryginalny wygląd, ale i smak. Wypiek sękacza jest popularny zwłaszcza na Suwalszczyźnie, Podlasiu oraz na Litwie i w Niemczech (pod nazwą baumkuchen). W Polsce jest szczególnie związany z kuchnią pogranicza – często pojawia się na weselach, dożynkach i świętach rodzinnych.
Ciekawostki o sękaczu
- Nie piecze się go w piekarniku – tradycyjnie przygotowuje się go nad otwartym ogniem lub specjalnym paleniskiem, obracając rożen, na który nakłada się warstwy ciasta.
- Wygląda jak drzewo w przekroju – każda warstwa przypomina słoje drewna, co ma symbolizować trwałość i dostatek.
- To nie jest tani wypiek – przygotowanie dużego sękacza może zająć kilka godzin i wymaga kilkudziesięciu jajek.
- Rekordowy sękacz w Polsce miał ponad 2 metry długości i ważył kilkadziesiąt kilogramów. Upieczono go w podlaskiej miejscowości w ramach lokalnego święta.
- Sękacz bywa mylony z innymi ciastami warstwowymi, ale jego struktura i sposób wypieku są absolutnie unikatowe.
Czytaj też: Podróż w czasie do najpiękniejszego miasteczka Podlasia. To tu kręcili kultowy film
Gdzie można kupić prawdziwy sękacz?
Oryginalne sękacze najłatwiej kupić na Podlasiu, w okolicach Suwałk, Sejn i Augustowa, a także podczas jarmarków i targów produktów regionalnych. Niektóre cukiernie oferują też wysyłkę sękaczy na zamówienie – warto szukać pod hasłem „sękacz regionalny” lub „sękacz podlaski”.

i
Tradycyjny przepis na sękacza domowego
Choć prawdziwego sękacza trudno zrobić w warunkach domowych bez specjalnego sprzętu, istnieje uproszczona wersja, którą można upiec w piekarniku – warstwowo, w formie keksówki lub tortownicy.
Składniki:
- 15 jajek (oddzielnie żółtka i białka)
- 500 g masła
- 500 g cukru
- 250 g mąki pszennej
- 250 g mąki ziemniaczanej
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- cukier wanilinowy lub ekstrakt waniliowy
- szczypta soli
Przygotowanie:
Masło utrzyj z cukrem i wanilią na puszystą masę. Stopniowo dodawaj żółtka, cały czas miksując. W osobnym naczyniu ubij białka na sztywną pianę z dodatkiem soli.Połącz mąki z proszkiem do pieczenia i dodaj je do masy maślanej. Delikatnie wmieszaj pianę z białek. Rozgrzej piekarnik do 200°C (góra bez termoobiegu). Do formy wyłożonej papierem do pieczenia wylewaj bardzo cienkie warstwy ciasta (ok. 2-3 łyżki), piekąc każdą z osobna przez 4–5 minut, aż się przyrumieni. Powtarzaj aż do wyczerpania ciasta.
Efektem będzie ciasto warstwowe o smaku przypominającym oryginał – idealne do kawy lub jako kulinarna atrakcja rodzinnego spotkania.